Jeżeli sięgamy po olejki eteryczne i chcemy korzystać z dobrodziejstwa aromaterapii to pamietajmy, że zdrowie i efekt terapeutyczny osiągniemy stosując jedynie 100% czyste niepodrabiane preparaty.

Wielowiekowe doświadczenie w stosowaniu olejków eterycznych w celach terapeutycznych, a także doświadczenia nowoczesnej aromaterapii i liczne badania naukowe wskazują, że olejki eteryczne stosowane zgodnie z zaleceniami nie są bardziej niebezpieczne niż inne powszechnie stosowane w kosmetykach i lekach substancje czynne, pomocnicze i nośniki. W przypadku syntetyków oczywiste różnice w procesach technologicznych skutkują różnicami w składzie drobnych zanieczyszczeń, które mogą być główną przyczyną reakcji alergicznych.

ZAWSZE PRZED UŻYCIEM WARTO SPRAWDZIĆ CZY DANY OLEJEK ETERYCZNY JEST 100% CZYSTA I NATURALNĄ SUBSTANCJĄ – W RAZIE WATPLIWOŚCI MOŻNA SKORZYSTAĆ Z PORADY LICENCJONOWANEGO AROMATERAPEUTY – w Warszawie można to zrobić w Instytucie Naturalnej Aromaterapii.

Zgodnie z ustawą kosmetyczną wszystkie preparaty stosowane w aromaterapii są poddawane badaniom klinicznym i aplikacyjnym w warunkach użytkowania, a także wszędzie tam, gdzie to jest wymagane badaniami dermatologicznymi. Ponadto dla każdego wyrobu wystawiane jest przez uprawnioną osobę świadectwo bezpieczeństwa.

Wszystkie te wyroby, także olejki przeznaczone do stosowania w aromaterapii, są rejestrowane w Krajowym Systemie Informacji o Kosmetykach.

Podstawowymi czynnikami zapewniającymi bezpieczeństwo stosowania olejków eterycznych w zabiegach aromaterapeutycznych są: 1. Rygorystyczne przestrzeganie sposobu użycia olejków w zabiegach, szczególnie w zakresie stężeń, ilości, czasu ekspozycji, nośników, substancji pomocniczych. 2. Przestrzeganie zaleceń i ograniczeń stosowania olejków w przypadku dzieci, kobiet w ciąży i osób o stwierdzonych skłonnościach do alergii. 3. Stosowanie wyłącznie olejków wysokiej jakości.

Prawie wszystkie olejki eteryczne są objęte normami jakościowymi:

• Przedmiotowymi określającymi jakość poszczególnych olejków, oraz
• Metodycznymi, które określają sposoby badania jakości.

Obowiązujące normy jakościowe: POLSKIE NORMY (PN) – Normy Polskiego Komitetu Normalizacji. Normy na olejki eteryczne harmonizowane z normami europejskimi i normami ISO (PN-ISO) – NORMY MIĘDZYNARODOWE ISO Normy International Standard Organization (Międzynarodowa Organizacja Standaryzacji) – obejmują olejki eteryczne, substancje zapachowe, metody badania. Centrala w Genewie, Komitet TC-54 „Olejki eteryczne” w Madrycie, PKN jest członkiem TC-54.

NORMY EUROPEJSKIE (CEN) Wydawane przez Europejskie Centrum Normalizacji. Obejmują również olejki eteryczne, metody badania itp. Na ogół harmonizowane z ISO. Jak wszystkie naturalne produkty roślinne olejki eteryczne różnią się w określonych normą granicach. Zakres parametrów objętych normą obejmuje różnice składu wynikające z naturalnego pochodzenia olejków eterycznych – położenia geograficznego plantacji, warunków klimatycznych, glebowych itp. Technologia produkcji nie powinna wpływać na skład olejku, choć często wpływa na jakość zapachową wynikającą z minimalnych różnic w zawartości istotnych zapachowo składników, bez wpływu na właściwości terapeutyczne. Szczególne wymagania dotyczą olejków z upraw ekologicznych (organicznych). Certyfikaty dla takich olejków wydają powszechnie uznane instytucje. Obok szeregu parametrów fizykochemicznych określających jakość olejku jednym z głównych elementów normy jest profil i wzorcowy wykres chromatograficzny olejku, najdokładniejszy sposób oceny jakościowej.

W oparciu o normy można łatwo sprawdzać jakość olejków. Poniżej przykładowo chromatografy różniących się wyraźnie składem próbek olejków naturalnego i zafałszowanego.

Biorąc pod uwagę fakt, że wszelkie dane o bezpieczeństwie stosowania olejków eterycznych, także w aromaterapii odnoszą się do olejków najwyższej jakości zgodnych z odpowiednimi normami jakościowymi, niezwykle ważne dla potencjalnych użytkowników, zarówno indywidualnych jak i stosujących olejki do celów profesjonalnych są dane zawarte w opisie olejku na etykiecie i w specyfikacji.

INFORMACJE NA ETYKIECIE OLEJKU ETERYCZNEGO

Wymagane:

• 1. Określenie wyrobu: „Olejek eteryczny”, „Naturalny olejek eteryczny”, lub „Naturalny olejek roślinny”;
• 2. Nazwa olejku (rośliny) w języku polskim z dokładnym określeniem części rośliny, z której olejek otrzymano (np. „olejek goździkowy z pąków”);
• 3. Pełna nazwa olejku według INCI (poprzedzona słowem „Ingredients”), uzupełniona nazwami składników olejku wymaganymi przez 7 poprawkę do dyrektywy kosmetycznej UE (jeżeli występują w olejku);
• 4. Nazwa i adres producenta lub dystrybutora umożliwiający szybki kontakt;
• 5. Określenie terminu przydatności do użycia;
• 6. Sposób użycia.

Zalecane (w zależności od wielkości opakowania):

• 1. Łacińska nazwa rośliny, z której otrzymano olejek.
• 2. Kraj pochodzenia.
• 3. Zastosowania.
• 4. Istotne przeciwwskazania stosowania, jeżeli występują.

Ogromne zainteresowanie aromaterapią, zarówno w jej zasadniczej formie terapeutycznej jak i jako idei w tworzeniu preparatów kosmetycznych i pokrewnych powoduje, że na rynku pojawiają się dziesiątki wyrobów, które skomplikowanymi opisami i danymi, próbują stworzyć wrażenie wysokiej jakości. Jeżeli w składzie produktu (Ingredients) pojawią się inne niż sam olejek składniki np. „perfum” (kompozycja zapachowa), rozpuszczalniki (najczęściej Dipropylene Glycol. Ethyl Alcohol, Izopropyl Mirystate) itp. oznacza to, że produkt jest albo kompozycją zapachową, albo, jeżeli wymieniono nazwy kilku olejków, mieszaniną olejków i rozpuszczalników, albo olejkiem rozcieńczonym, albo kombinacją tych wszystkich możliwości. Nie jest to czysty olejek eteryczny i nie powinien być stosowany w aromaterapii, szczególnie jeżeli zawiera petrochemiczne rozpuszczalniki i syntetyki zapachowe. Takie preparaty nie powinny być również stosowane jako substancje czynne w kosmetykach.

Bardzo istotnym wskaźnikiem jakości jest cena. Nie ma bardzo tanich olejków – różanego, neroli, czy sandałowego, bo ich ceny wynikają z kosztów wytwarzania i dostępności i zmieniają się w bardzo wąskim zakresie. Nie jest możliwe, aby wszystkie olejki miały tę samą cenę. Jednakowa cena oznacza, że oferowane produkty są rozcieńczane rozpuszczalnikami i/lub mieszane z tanimi

składnikami (naturalnymi lub syntetycznymi) tak, aby końcowa mieszanka miała koszt identyczny jak wszystkie inne danej firmy. Różnice między dostawcami przekraczające 20-30 % powinny budzić poważne wątpliwości, co do autentyczności i czystości takiego taniego produktu.

Podsumowując można stwierdzić, że naturalne olejki eteryczne upiększają otaczający nas świat, wspomagają zdrowie, pielęgnują ciało. Stosowane zgodnie z zaleceniami profesjonalistów i uwzględnieniem ograniczeń są w pełni bezpieczne. Wymagania zawarte w przepisach dotyczących odpowiedzialności producenta za wyrób i skutki jego stosowania są wystarczającą barierą przed powstaniem ryzyka, oczywiście przy założeniu, że odpowiednie władze administracji państwowej zajmujące się ochroną konsumentów będą kontrolować przestrzeganie tych przepisów. Producenci w trosce o dobrze rozumiany własny interes tworzą i finansują odpowiednie instytucje i ośrodki badawcze (np. IFRA, RIFM), które tworzą zasady, oparte na rzetelnych i wykonanych przez branżowych ekspertów badaniach, zapewniające pełne bezpieczeństwo stosowanych produktów. Ingerencje administracyjne w ten proces, oparte o nie zawsze dobrze udokumentowane publikacje i odnoszące się do przypadkowo wybranych substancji o nieokreślonej jakości, powodują chaos informacyjny, potęgowany niekompetentnymi enuncjacjami dziennikarskimi. Nie przynosi to w rezultacie żadnych efektów w sferze bezpieczeństwa konsumentów, którzy poza wszystkim i tak nie czytają etykiet zawierających nieprecyzyjne informacje podane nieczytelnym drukiem.

Zainteresowanym polecam książkę „Pachnąca Apteka – Tajemnice aromaterapii” (dr W.S. Brud , dr Iwona Konopacka -Brud) oraz czasopismo naukowe „Aromaterapia”

Autor tekstu: Dr inż. Iwona Konopacka-Brud – absolwentka Wydziału Chemii Politechniki Warszawskiej. 30 lat pracy zawodowej poświęciła substancjom zapachowym. Specjalizuje się w dziedzinie naturalnych substancji zapachowych – olejków eterycznych i aromaterapii. Prezes Polskiego Towarzystwa Aromaterapeutycznego, twórca i Redaktor Naczelna czasopisma popularno-naukowego Aromaterapia. Współtwórca serii Dr Beta® – wyrobów do aromaterapii – olejków eterycznych i kosmetyków produkcji firmy Pollena-Aroma, w której pełni funkcję Dorady jako Specjalista ds. Kosmetyków Naturalnych. Współautorka książek: „Tajemnice Aromaterapii – Pachnąca Apteka” 1992, „Aromaterapia dla każdego” 2002, „Podstawy Perfumerii” 2009, „Aromaterapia w Gabinecie Kosmetycznym, Ośrodku Odnowy biologicznej i SPA” 2010. Wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na Wydziale Farmaceutycznym.