Jesień i pierwsze chłody za oknami, niechybnie oznaczają, że zaczyna sie pora przeziębień i katarów.

To także świetna okazja, by podzielić się z czytelnikami bardzo wnikliwym i świetne napisanym opracowaniem wszystkich odmian olejków eterycznych z eukaliptusa, jakie ukazało się w jesiennym numerze kwartalnika „AROMATERAPIA”. Znajdziecie tu odpowiedzi na większość najważniejszych pytań: jak olejek eteryczny z eukaliptusa wpływa na nasz organizm, jakie odmiany eukaliptusa są polecane i jakie mają właściwości. Kiedy katar sie zbliża, lepiej miej pod ręką olejek eteryczny z eukaliptusa. Jaki? Zaraz się dowiesz…

Postaram się tu streścić kilka najważniejszych wątków z historii o olejkach eterycznych z eukaliptusa, ale oczywiście gorąco namawiam, by kupić kwartalnik „Aromaterapia Jesień 2018” i dowiedzieć sie więcej. Całość artykułu zatytułowanego – „CHARAKTERYSTYKA OLEJKÓW ETERYCZNYCH EUKALIPTUSOWYCH” autorstwa mgr inż. Justyna Dąbrowskiej i Dr hab. Krzysztof Śmigielskiego to nie tylko wyczerpujące kompendium wiedzy, ale jednocześnie barwna wyprawa do Australii, gdzie rosną właśnie te przepiękne, wonne rośliny.

„W ramach ciekawostki należy nadmienić, iż są to drzewa, na których bytuje jeden z uroczych gatunków zwierząt, ze względu na pochłanianie ogromnych ilości olejku eukaliptusowego, zaliczany do czołówki „zwierzęcych nałogowców”. „Niedźwiadek” koala, bo o nim mowa, całe dnie spędza wśród eukaliptusowych gałęzi, gdzie dziennie spożywa ok. 500 g liści. W ten sposób dostarcza do organizmu tak dużo olejku eterycznego bogatego w związki bioaktywne o działaniu dezynfekującym, że dawka ta mogłaby zabić niejedno większe od niego zwierzę. Koala, którego organizm jest uodporniony na toksyczne działanie składników olejku, popada jedynie w stan letargu, który niekiedy zbliża go do stanu utraty przytomności.”

Nazwa Eukaliptus oznacza „dobrze pokryty” (z języka greckiego eu – prawdziwie, dobrze; calyptus/kalypto – pokrycie), co odnosi się do połączenia płatków i kielicha tworzących „okrywę”, przez co w kwiatach są widoczne głównie pręciki. Rodzaj eukaliptus obejmuje ponad 700 gatunków (według niektórych źródeł około 900), z czego większość rośnie w Australii. Jedynie kilka gatunków występuje w Nowej Gwinei, Indonezji i na Filipinach. Uprawa eukaliptusów jest powszechna w klimacie tropikalnym i subtropikalnym, gdyż są to rośliny nieodporne na działanie niskich temperatur. Preferują tereny wilgotne, bagniste, gliny, podmokłe doliny, stoki gór.

Olejek eukaliptusowy znajduje się w pierwszej dwudziestce najczęściej izolowanych i używanych olejków eterycznych na świecie. Pierwszym komercyjnym olejkiem eukaliptusowym był olejek z Eucalyptus radiata. Obecnie znanych jest ponad 300 gatunków używanych jako surowiec olejkodajny. Specyfikacja fizykochemiczna i skład jakościowo-ilościowy olejków jest zależny od gatunku oraz od czynników niegenetycznych, takich jak położenie geograficzne, czas i sezon zbiorów, pochodzenie, warunki środowiska. Olejki występują w kilku chemotypach, które warunkują ich zastosowanie.

Olejki eteryczne do zastosowań medycznych zawierają nie mniej niż 70% cyne-1,8-olu (eukaliptolu) i są to najpopularniejsze i najbardziej cenione olejki eukaliptusowe. Znanych jest około 20 gatunków, których liście bogate są w olejek tego typu, jednakże najpopularniejsze są:

• E. globulus Labill. (eukaliptus gałkowy, Blue Gum Eucalyptus, Tasmania Blue Gum, Southern Blue Gum),
• E. radiata Sieber ex DC (eukaliptus wąskolistny, narrow-Leaved Eucalyptus/ Peppermint, Black/Grey Peppermint, Robertson’s Peppermint),
• E. polybractea R.T. Baker (Blue Mallee, Blue
• Leaved Mallee), – E. smithii R.T. Baker (Gully Gum, Blackbutt, Gully Peppermint).

Tradycyjnie olejek eukaliptusowy bogaty w cene-1,8-ol był używany w medycynie aborygeńskiej do leczenia ran, grzybic, schorzeń skóry i błon śluzowych oraz infekcji układu moczowo-płciowego i oddechowego [4]. Wdychanie olejku eukaliptusowego było w tunezyjskiej medycynie ludowej stosowane w celu leczenia zaburzeń układu oddechowego, takich jak zapalenie gardła, oskrzeli i zatok.

Wykazują aktywność biologiczną wobec szeregu drobnoustrojów, zarówno bakterii, drożdży, jak i pleśni. Są bardzo aktywne w niskich stężeniach i wykazują działanie podobne bądź lepsze niż antybiotyki, takie jak ampicylina, ceftriakson, ofloksacyna, erytromycyna, amikacyna, tetracyklina, czy nystatyna.

Olejek z E. globulus jest aktywny wobec bakterii chorobotwórczych Haemophilus influenzae wywołujących zakażenia układu oddechowego i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz wobec Stenotrophomonas maltophilla, które pomimo potencjale niskiej zjadliwości wykazują naturalną oporność na wszystkie dostępne antybiotyki i chemioterapeutyki, przyczyniając się do powstawania zakażeń szpitalnych.

Dodatkowo, udowodniono aktywność przeciwgrzybową wobec mikroorganizmów wyizolowanych z jamy ustnej pacjentów z kandydozą, użytkujących protezy zębowe i aparaty ortodontyczne oraz z zakażeniami w obrębie dróg oddechowych.

Dowiedziono, że olejki eukaliptusowe mają aktywność przeciwwirusową wobec adenowirusów, wirusów nagminnego zapalenia przyusznic (pot. świnka), HSV (typ 1 i 2, herpes simplex virus, wirus opryszczki pospolitej), zapalenia wątroby typu JFH1a oraz grypy.

Ogólnoustrojowa toksyczność olejków eukaliptusowych jest bardzo niska. Stosowanie miejscowe na skórę bądź inhalacje są bardzo dobrze tolerowane przez organizm. Jednakże spożycie kilku mililitrów olejku w postaci nierozcieńczonej może doprowadzić do poważnego zatrucia objawiającego się wymiotami, niewydolnością oddechową i utratą przytomności. W przypadku niemowląt oraz małych dzieci nadmierne spożycie może doprowadzić do śmierci.

Eukaliptusy kryją ogromny i wciąż jeszcze nie w pełni poznany potencjał medyczny. Znanych jest ponad 700 gatunków, z których tylko 20% olejki eteryczne zostały przeanalizowane. Znane olejki eukaliptusowe są źródłem cennych związków bioaktywnych. Olejki eukaliptusowe cieszą się zainteresowaniem ze względu na różnorodność gatunkową, a stąd i zmienność chemotypów olejków eterycznych. Komponenty posiadają szeroką gamę zastosowań komercyjnych, szczególnie jako fitofarmaceutyki, środki wspomagające leczenie chorób dróg oddechowych, środki odstraszające owady, zapachowe, kosmetyki. Dalsze badania w tym zakresie mogą umożliwić opracowanie nowych naturalnych środków ochrony roślin bądź naturalnych antybiotyków przeciwko lekoopornym szczepom patogennych mikroorganizmów.

To zaledwie przegląd informacji zawartych w tym artykule, którego pełną wersje można nabyć wraz z kwartalnikiem „AROMATERAPIA” JESIEŃ 2018 pisząc na adres mailowy: info@instytutaroma.pl lub zamawiając telefonicznie: 22 298 65 67

W Instytucie Naturalnej Aromaterapii w Warszawie można także nabyć drogą wysyłkową za pobraniem 100% czyste, terapeutyczne olejki eteryczne produkcji Young Living USA, organiczne Wlk. Brytania, Just Szwajcaria i Dr Beta Polska. Dostępne są od ręki z bezpłatną konsultacją telefoniczną pod numerami: stacjonarny 22 298 65 67 lub kom. 888 90 60 90

autorzy tekstu:

Mgr inż. Justyna Dąbrowska – absolwentka kierunku Biotechnologia, specjalizacji Mikrobiologia Techniczna na Politechnice Łódzkiej. Od 2014 r. doktorantka Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechniki Łódzkiej.

Dr hab. Krzysztof Śmigielski – prof. nadzw. Politechniki Łódzkiej, Członek Polskiego Towarzystwa Chemicznego oraz Członek Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. Współautor 89 publikacji, w tym 30 w czasopismach z IF, 6 rozdziałów w książce Progress in Medicinal Plants, 32 patentów oraz 9 zgłoszeń patentowych i 3 znaków towarowych.